بازسازی ساختمان و اصول تخریب

۱۴-تخریب ساختمان های و بازسازی ساختمان بلند مستلزم رعایت مقررا ویزه ای  است مثلا در تخریب دودکش یا سایر ساختمان های بلند و باریک باید محوطه به شعاع ۱٫۵ برابر ارتفاع بنا محصور و در صورت نیاز به تخلیه و پاکسازی محوطه به مقامات مسئول اطلاع داده شود.

۱۵- راه های موقتی که برای عبور افراد و وسایل نقلیه در بازسازی ساختمان در نظر گرفته می شود باید با استفاده از علائم ویژه و روشنایی کافی از ایمنی لازم برخوردار باشند.به علاوه باید با استفاده از نرده های محافظتی محافظ مناسب دیگر از ریختن ضایعات  و نخاله ها جلوگیری به عمل آید.

۱۶- وقتی دو یا چند پیمانکار در محل حضور دارند هماهنگی لازم بین پیمانکاران ضروری است.

۱۷- کارکنان (کاشی کار ، سنگ کار و ….)باید به طور کامل آموزش دیده وبه کارآن ها نظارت گردد.

۱۸- مصالح تلف شده از کاشی کار و سنگ کار و نخاله ها نباید پرتاب شوند مگر اینکه پرتاب از داخل کانال هایی چوبی یا فلزی انجام گیرد.جایی که کنترل پایین افتادن مصالح عملا میسر نباشد باید  با استفاده از نرده  و با نصب علائم  هشدار دهنده و گذاشتن نگهبان احتیاط های لازم  صورت پذیرد.

۱۹- چوب، تیر و یا مصالحی که جابجایی آن ها مخاطره آمیز است باید یا ایمنی کامل و افراد مجرب انجام گیرد.

۲۰- شیشه های موجود در ساختمان باید قبل از تخریب از قاب خود جدا شوند و در جای مناسبی انبار شوند  و مصالح مفیدی که از تخریب حاصل می شود باید به طور مرتب تفکیک و جدا از یکدیگر قرار گیرند.درها و پنجره های فلزی و یا چوبی نیز باید با دقت از جای خود خارج و انبار شوند.

۲۱- تخریب باید از بالاترین طبقه شروع و به سمت پایین طوری ادامه یابد که قبل از تخریب هر طبقه تمامی مصالح از تخریب طبقه بالاتر برداشته و در محل مناسب انبار شوند.به طوری که کف ها اضافه بار نداشته باشند و فشار افقی نیز به دیوارها وارد نشود.حتی الامکان باید مصالح در سطح زمین ریخته شوند.

۲۲- ماشین ها وسایل نقلیه مربوط به کار باید به وسیله افراد آموزش دیده و ماهر هدایت شوند . این افراد باید ۱۸ سال و یا بیشتر سن داشته باشند و کار آنان مورد نظارت قرار گیرد.

۲۳- هنگام تخریب باید امکان نهویه محل وجود داشته باشد به طوری که افراد برای تنفس دچار مشکل نشوند و اگر در فضا گرد و غبار و گازهای حاصل از تخریب جمع گردد باید از رسپیراتور( نوعی ماسک حفاظتی ) و یا وسایل مشابه استفاده نمود .

۲۴- تضعیف سازه برای تخریب اصولا از پیش رنامه ریزی شده ای است که باید آثار احتمالی آن روی سازه مورد نظر تجزیه و تحلیل واقع شده باشند تا بدین وسیله اطمینان حاصل شود که  اعضا و قطعات باقی مانده استحکام لازم برای مقابله با باد و یا بارهای ضربه ای را تا زمان واژگون شدن داشته باشد.برشو تضعیف اعضای سازه باید از قسمت های حساب شده ای آغاز گردد.

تسطیح محوطه و گود برداری و زهکشی (پس از تخریب):

پس از اتمام عملیات تخریب در بازسازی ساختمان و چنانچه محوطه کارگاه دارای پستی و بلندی های زیادی باشد به نحوی که مانع از شروع اجرای عملیات گردد، پیمانکار باید بانظر دستگاه نظارت( مهندس ناظر) نسبت به تسطیح محوطه تا تراز مورد نظر  و پاک کردن آن اقدام نماید. گود برداری محل سازه ها باید با توجه به نکات ایمنی و حفظ ساختمان های موجود همجوار و دستور العمل های شهرداری ها و وزارت مسکن صورت گیرد و تدابیر لازم هنگام گود برداری های عملیات ساختمانی در مورد حفاظت ساختمان های همجوار اتخاذ گردد.چنانچه محل اجرای پروژه در شهرها و در محدوه نقاط مسکونی باشد پیمانکار باید نسبت به دیوارهای موقت جداکننده محل کارگاه در سواره روها اقدام نموده و شرایط ایمن سازی محوطه را برای عبور عابرین وساطی نقلیه کاملا آماده نماید.

کنترل و هدایت آب های سطحی به داخل گودها و محل حفاری ها باید با نظر دستگاه نظارت و براساس ضئابط و مندرجات قرارداد و سایر ضوایط قانونی در پروژه های شهری صورت گیرد.

بنایی ساختمان و مراحل تخریب

بنایی ساختمان و مراحل عملیات تخریب( هنگام تخریب)

برای شروع عملیات تخریب در بنایی ساختمان لازم است دستورالعمل ها و روش اجرا در سطوح مختلف برای افراد تشریح گردد.سپس چنانچه عملیات بصورت انفجاری و یا کشیدن کابل انجام می گیرد باید همه ابزارها و ماشین آلات و تجهیزات کنترل گردد.تخریب به روش انفجاری ، کشیدن با کابل و یا استفاده از روش های ماشینی مستلزم رعایت دستور العمل های خاصی است که با تایید دستگاه نظارت (مهندس ناظر) قابل اجرا خواهد بود.

در ساختمان های خاص نظیر کارخانجات بیمارستانها و دودکش ها و منابع آب و نفت و دیگر اماکنی که دارای تاسیسات خاصی هستند باید قسمت های مختلف ساختمان در بنایی ساختمان توسط افراد ذی صلاح مورد بازدید قرار گیرد و تجهیزات لازم برای تخریب و مقابله با خطرات ناشی از آن فراهم شود.

همه کارگران در بنایی ساختمان که در عملیات تخریب شرکت دارند باید به کلاه ایمنی مجهز باشندباتوجه به نوع کار پشمانکار موظف است دیگر وسایل حفاظتی را نیز در اختیار آنان قرار دهد.به علاوه پیمانکار باید اقداماتی برای ممانعت از خطر آتش سوزی، انفجار، تجمع و نشت گاز و نظایر معمول دارد.

در عملیات تخریب صرف نظر از اینکه از چه روشی بار یتخریب اسستفاده شده است ،رعایت نکات زیر ضروری است:

۱-از آنجا که تخریب معمولا در کنار معابر صورت می گیرد و این مناطق محل عبور مردم هستند باید از نرده ها یا تورهای حفاظتی که ارتفاعشان کمتر از ۲ متر نباشد استفاده شود.

۲- راه های ورودی کارگران در زمان خارج از ساعات کار باید مسدود شود.به علاوه در ساعات خارج از کار باید نردبان ها برداشته و در جای مناسب گذاشته شوند.

۳- جایی که محل ریزش ضایعات است نباید به عنوان راه اصلی مورد استفاده واقع گردند.

۴- هنگام تخریب باید دقت شود تا احیانا چیزی از لوازم الکترونیکی و یا تاسیساتی در قسمت کاشی کاری و سنگ کاری و … دفن نشوند.

۵- برای تامین برق کارگاه به صورت موقت باید از  ولتاژ کم استفاده شود  و همراه ان سیستم اتصال به زمین برای ایمنی بیشتر به کار رود.برق را می توان از طیق ژنراتور و یا منبع اصلی به دست آورد.

۶- در جایی که احتمال وجود سرب مطرح است مانند رنگ های حاوی سرب و یا لوله های فاضلاب  و… باید هنگام کار دقت کافی به عمل آید.برای افرادی که عملیات تخریب را به عهده دارند باید لباس های مناسب ، تهویه مناسب و تجهیزات پزشکی برای مقابله با خطرات احتمالی مهیا باشد.

۷- در محل هایی  که آلوده به مواد رادیو اکتیو و گازهای سمی و یا سایر گازهای مضر برای سلامتی است باید احتیاط های ویژه صورت پذیرد.

۸- جایی که روشهای مکانیکی برای تخریب به کار می روند باید مراقبت شوند که قسمت های باقی مانده حاصل از تخریب در وضع پایداری باشند.اگر لازم باشد باید پایه های اطمینان در محل و به طور موقت نصب شوند.

۹- اگر قسمتهایی از ساختمان یا سازه قرار است قبل از به کار رفتن روش های دیگر به روش دستی حذف شوند باید مسئله ایمنی راه ها و سکوهای موجود مورد توجه قرار گرفته و جایی که ضایعات ریخته می شود باید محدود شده باشد.

۱۰- قسمت هایی از سازه که در پایداری آن ایفای نقش می کند باید به طور حساب شده تخریب شوند.

۱۱- ضایعات باید طوری انبار شود که در کف ها اضافه بار ایجاد نشود و از اعمال فشار افقی برروی دیوارها پرهیز گردد.حتی الامکان باید مصالح حاصل از تخریب در سطح زمین ریخته شود.

۱۲- باید ترتیبی اتخذ شود تا ضایعاتی که ریزش میکنند برای افراد خطر نداشته باشد و به دیگر اعضای سازه نیز اصابت نکند.

۱۳- هنگام تخریب باید بار مرده ساختمان حذف و یا کاهش داده شود.پوشش ها و کف ها و دیوارها باید قبل از شروع تخریب قاب های ساختمان در کاشی کاری و سنگ کاری حذف شود.

بازسازی ساختمان و مراحل تخریب ساختمان

بازسازی ساختمان و مراحل تخریب یک ساختمان

پس از تحویل زمین از سوی کارفرما و در صورت وجود ابنیه در محل اجرای طرح بازسازی ساختمان پیمانکار موظف است نسبت به آماده سازی و تخریب ساختمان های موجود در محل اجرای کار به شرح زیر اقدام نمائید.

الف- مراحل تخریب مقدماتی (پیش از تخریب):

قبل از شروع تخریب در بازسازی ساختمان باید روش تخریب  وبرنامه ریزی کامل برای انجام کار صورت می گیرد.دستگاه نظارت باید از روش تخریب مطلع باشد.قبل از شرو کار تخریب موارد زیر باید رعایت گردد:

۱-با اطلاع و همکاری موسسات مربوط یه گاز ، آب و سرویس های مشابه در ساختمان مورد تخریب باید قطع گردد.

۲-همچنین ساکنین ساختمان های مجاور از زمان قطع تاسیسات و زمان تخریب مطلع باشند.

۳-برنامه ریزی برای حفظ یا خارج کردن مواد قابل اشتعال و گازها و یا کپسولهایی که احتمالا نگهداری یا انبار شده باشند.

۴-برنامه ریزی برای دفع موادی مانند گازهای سمس که ممکن است سلاکتی افراد را دچار مخاطرات سازند.

۵-انتخاب محلی که باید ضایعات تخریب در آن انبار شوند.

۶-برنامه ریزی و اقدام برای حفظ ایمنی کارکنان و عابرین از طریق نصب حفاظ . حصار بین محل تخریب و خارج از آن.

۷-آماده کردن وسایل و ماشین آلات متناسب باروش تخریب همراه با وسایل حفاظتی متناسب با نوع کار بازسازی ساختمان، کاشی کاری ساختمان،سنگ کاری ساختمان.

۸- در ساختمان های آسیب دیده در اثر سیل و زلزله و آتش سوزی و نظایر آن باید قبل از تخریب به منظور جلوگیری از ریزش و خرابی ناگهانی کاشی کاری ساختمان و سنگ کاری ساختمان مهار و شمع بندی متناسب  در قسمت های مختلف صورت گیرد.

۹- قبل از تخریب هر ساختمان پیاده روها و معابر عمومی مجاور مسدود و یا طوری محافظت شوند که کسی آسیب نبیند.در صورتی که از نرده استفاده می شود این نرده ها باید ایستایی داشته باشند و ارتفاع آن کمتر از ۲ متر نباشد.

۱۰-اگر ساختمانی که تخیب میشود بیش از ۲ طبقه و ارتفاع آن از کف پیاده رو بیش از ۸ متر باشد در صورتی که فاصله ساختمان از پیاده رو یا معبر کمتر از ۵ متر است باید راهرو سرپوشیده مناسب با تایید دستگاه نظارت ساخته شود.در مواردی که با تشخیص دستگاه نظارت(مهندس ناظر) باید پیاده رو و یا خیایان نسدود گردد باید موسسات ذیربط هماهنگی های لازم صورت گیرد.در صورتیکه ساختمان مورد تخریب از معبر بیش از ۵ متر فاصله داشته باشد می توان به جای راهروی سرپوشیده از حصار یا نرده استفاده نمود.به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از سقوط مصالح ،اطراف و سقف  راهروهای سرپوشیده باید دارای حفاظ کاملی از چوب یا توری فلزی با ارتفاع حد اقل یک متر  باشد.حداکثر زاویه این حفاظ نسبت به کف ۴۵ درجه و شیب حفاظ به طرف خارج است.

۱۱-در محل وررو ئ خروج کارگران  به ساختمان مورد تخریب باید راهروهای سرپوشیده مناسب ساخته شود.سقف راهروهای سرپوشیده باید حداثل ۷۰۰ کیلوگرم برمتر مربع فشار را تحمل کند.چنانچه قرار است از سقف راهرو ها برای حمل برخی مصالح استفاده شود باید این سقف حداقل ۱۵۰۰ کیلوگرم بر هر متر مربع فشار را تحمل کند.

۱۲- قبل از شروع عملیات تخریب باید مدیریت کارگاه جزییات کار را به دقت مد نظر قرار داده و وظایف افراد را به آن ها یاد آوری کند.

۱۳- در یک کارگاه سازمان یافته که افراد ضوابط ایمنی را رعایت می کنند ضمن آنکه اجرای پروژه سریعتر صورت می پذیرد از میزان خطرات ناشی از کار در کاشی کاری ساختمان و سنگ کاری ساختمان نیز کاسته می شود.مدیریت کارگاه باید هنگام شروع عملیات تخریب هماهنگی های لازم را با قسمت های مختلف انجام داده و تمامی ابزار و وسایل و تجهیزات را از نظر حفاظتی کنترل نماید.

بازسازی ساختمان و تابلوهای ایمنی

بازسازی ساختمان و انواع تابلوها و علائم تصویری(از جهت کاربرد)

تابلوها در علائم تصویری در بازسازی ساختمان ایمنی در ساختمان ها و کارگاه ها :علائمی است که دارای پیام های منع کننده کاری خطرزا یا هشدار وجود خطری به انجام کاری یا راه های گریز از خطر یا کمک های اولیه باشد و شامل  انواع زیر است:

-علائم تصویری بازدارنده:منع کننده کاری است که احتمال خطر را در بازسازی ساختمان افزایش داده با آن را به وجود آورد.

-علائم تصویری هشدار دهنده: علائمی است که احتمال خطری را هشدار می دهند.

-علائم تصویری الزام کننده:تصاویری که الزام و اجبار کار خاصی است.

-علائم تصویری آگاه کننده نسبت به شایط ایمن:

علائم تصویری مربوط به خروج اضطراری و کمک های اولیه:علائمی هستند که مثلا در سنگ کاری و یا کاشی کاری که اطلاعات را راجع به  امکانات نجات و امدادی مثل خروج اضطراری و راه فرار و کمک های اولیه و … ارائه می دهد.

-علائم خروجی اضطراری و فرار

-علائم مکمل برای نشان دادن جهت خروج اضطراری برای نشان دادن جهت خروجی

-علائم تصویری مربوط به کمک های اولیه:

-علائمی هستند که اطلاعاتی را راجع به امکانات کمک های اولیه و… ارائه می دهد.

-علائم تصویری مربوط به  تجهیزات اطفای حریق:علائمی هستند که  اطلاعاتی را راجع به  امکانات و تجهیزات اطفای حریق ارائه می کند.

علائم مکمل جهت دار برای دسترسی به وسایل اطفای حریق.

-تابلوی معرف کاربری:

تابلویی است که هرگونه نوشته شامل حروف- اعداد- اشکل و تصاویر و تزیینات و نماد ها یا نظایر آن ها باشد و منظور پیام رسانی در مورد معرفی کاربری در بازسازی در همان ملک  یا ساختمان نصب شود و از معبر عمومی قابل رویت باشد.(تابلو مغازه ها و ادارات و …)

تخریب و مراحل آن

اولین مرحله اجرا به منظور شروع عملیات ساخت و یا بازسازی ساختمان ، تخریب است.در صورت وجود مستحدثات، محل اجرا می بایست نسبت به تخریب اقدام نمود.

تخریب و انواع آن

به منظور تخریب یک بنا می توان از روش های مختلفی ( باتوجه به وضعیت و موقعیت شهری ساختمان)استفاده کرد.این روش ها عبارتند از:

روش انفجار:استفاده کردن از چاشنی های انفجاری در ساختمان های بزرگ ، یکی از روش های تخریب به شمار می آید.این روش که باید با دقت و بعضا با محاسبات لازم و همچنین اطلاع رسانی قبلی صورت گیرد.

عموما در محل های باز  و نسبتا وسیع صورت گرفته و از سرعت تخریبی بالایی نیز برخوردار می باشد.

روش های دستی:

یکی از روش های معمول در تخریب ساختمان های و کاشی کاری و سنگ کاری نسبتا کوچک استفاده از روش تخریب به روش گام به گام به صورت دستی (و از بالا به پایین می باشد.)در این روش باید از افراد مجرب استفاده شود.و رعایت نکات ایمنی بسیار حائز اهمیت است.در این روش دسته بندی مصالح و جداسازی آنها امکان پذیر بوده و از سرعت کمتری برخورداراست.

روش های مکانیکی:این روش معمولا برای تخریب ساختمان های بتنی مورد استفاده قرار میگیرد.در این روش به بخش های مقاوم ساختمان به وسیله ماشین الاتی نظیر پیکور یا به وسیله گوی های سنگین ضربه وارد شده تا محل مورد نظر تخریب گردد.این روش معمولا با سرئصدای زیاد همراه بوده و باید قبل از شروع عملیا ت اطلاع رسانی به اهالی محل صورت گیرد.

 

بازسازی ساختمان و تجهیز محل

تجهیز کارگاه در بازسازی ساختمان

یکی از مراحل مهم پیش از عملیات اجرایی در بازسازی ساختمان مرحله تجهیز کارگاست.اما پیش از آن اقدامات مقدماتی دیگری نظیر تحول زمین و طرح جانمایی دستگاه و … راباید انجام داد.

تحویل زمین

پس از طراحی و تهیه نقشه ها و انعقاد قرارداد بین کارفرما و پیمانکار کارفرما موظف است محل یازمین اجرای پروژه را به پیمانکار تحویل نماید.تح.یل زمین به معنی تحویل نقاط نشانه و مبا و همچنین طول و عرض زمین و مشخص نمودن جهات اربعه(شما جنوب شرق و غرب )و امتدادها (بروکف) می باشد.

لذا پیمانکار پیش از آغاز عملیات موضوع پیمان باید نقاط نشانه و مبدا را از لحاظ تظبیق با مختصات موجود کنترل نموده و در صورتی که اتلافی وجود نداشته باشد درستی آنها را تایید و اعلام نماید.سپس وضع موجود با مهندس مشاور و کافرما صورت جلسه شده و ملاک شروع عملیات اجرایی قرار گیرد.

پیمانکار در این مرحله باید نقاط نشانه و مبدا را با بتن یا مصالح بنایی تثبیت نماید و در طول مدت اجرای کار تا تحویل  موقت به هزینه خود حفظ و نگهداری نماید.

طرح جانمایی کارگاه

معمولا در سایت ها وکارگاه های بزرگ به منظور مشخص نمودن محل تجهیزات وسایل و ماشین آلات اتاق های اداری و ماشین آلات و پشتیبانی انبار ها و.. نقشه ای تهیه می شود که در آن کلیه قسمت های فوق مشخص شده که در صورت تایید کارفرما پیمانکار باید براساس جانمایی و سپس تجهیز کارگاه نماید.این طرح که به آن طرح جانمایی کارگاه گفته می شود به پیمانکار کمک می کند تا عملیات اجرایی را با برنامه ریزی بهتر و سرعت بیشتر و امنیت بالاتر انجام دهد.

تجهیز کارگاه

پس از تحویل کالا و محلی که باید احداث پروژه موضوع پیمان  در آن انجام شود و تایید طرح جانمایی آن توسط کارفرما(مالک)  سازنده (پیمانکار ) بایستی نسبت به تجهیز و آماده نمودن کارگاه اقدام نماید.

تجهیز کارگاه عبارتست از آماده سازی کارگاه  از نظر وسایل مورد نیاز تجهیزات ماشین الات ،ابزار و نیروی انسانی(کاشی کار – سنگ کار و…) و سایر مواردی که به وسیله آنها می توان احداث پروژه را آغاز نمود.در این خصوص مواردی در تجهیز کارگاه باید رعایت شوند عبارتند از:

تامین آب برق سوخت و مخابرات

محصور نمودن کارگاه با وسایل

تامین نیروی انسانی (کاشی کار-سنگ کار و …) به تناسب عملیات اجرایی

تامین تجهیزات و ماشین آلات و ابزار متناسب با عملیات اجرایی

احداث اتاق های مربوط به مشاور و محل استقرار کارفرما

احداث اتاق های کارگری و پرسنل کارگاه

تامین و احداث انبارهای لازم به منظور دپوی مصالح مورد نیاز

نصب تابلوهای هشدار دهنده

مجهز نمودن کارگاه  به کمک های اولیه

نصب تابلوی مشخصات پروژه

احداث راه های موقت در صورت لزوم

تامین روشنایی کارگاه به منظور اجرای کار  در شب در صورت لزوم

تجهیزات و ماشین آلات

یکی ار موارد مهم در تجهیز و آماده سازی کارگاه تجهیزات و ماشین آلات است.تجهیز ماشین آلات در هر کارگاه با توجه به نوع پروژه  از نظر سازه و حجم عملیات های مختلف و با در نظر گرفتن شرایط کارگاه و امکانات آن تعیین می شود.به عنوان نمونه با توجه به مشخصات کارگاه های بتنی که تجهیزات و ماشین الات آن از اهمیت بیشتری برخوردار است به بررسی آن می پردازیم.

بازسازی ساختمان و معایب و مزایای سازه های بتنی

محاسن و معایب سازه های بتنی

از بتن در ساختمان می توان به دو صورت استفاده نمود که هریک دارای شرایط  خاص و دارای محاسنی می باشد:

الف-به صورت در جا(ساخت در محل-بازسازی ساختمان)

ب-بصورت پیش ساخته (ساخت در کارخانه)

محاسن و معایب ساختمان های بتنی

ساختمان های اسکلت بتنی در بازسازی ساختمان دارای مزایا و معایبی هستند که عبارتند از:

محاسن:

وجود مصالح آن در طبیعت (شن ماسه و آب)

مقاوم بودن در برابر آتش سوزی

شکل پذیر بودن

مقاومت در برابر رطوبت

معایب:

سنگین بودن ساختمان در بازسازی ساختمان

سرعت کم اجرا

اشغال فضای زیاد

سازه های فلزی

استفاده از فلز به عنوان مصالح سازه ای در صنعت ساختمان بین سال های ۱۷۷۷ تا ۱۷۷۹ فراگیر شد.اینگونه سازه ها تشکیل شده اند از یکسری مقاطع فولادی.در واقع اعضای اصلی و باربر اینگونه ساختمانها (ستونها-تیرها-بادبندها) را فلز تشکیل می دهد.

به منظور اجرای ساختمان های فلزی بایستی اعضای فوق را با اتصالات مناسب به وسیله جوش یا پیچ و مهره  به یکدیگر متصل شوند.

 

انواع سازه های فولادی:

سازه های فولادی با توجه به کاربرد ومحل مصرفی که دارند دارای انواع زیر هستند:

سازه های قابی

سازه های پوسته ای(از ورق با شکل های خاص مانند استوانه و کره)

سازه های معلق(کابلی)توسط کاشی کار سنگ کار و بنای ساختمان

سازه های فضاکار

خرپا

محاسن و معایب ساختمان های فولادی

سازه های فولادی که بسیار زیاد در صنعت ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند دارای محاسن و معایبی به شرح ذیل هستند:

محاسن:

خواص خوب مکانیکی

مقاومت بالا در کشش  و فشار

امکان توسعه سازه

امکان پیش ساخته کردن قطعات در کارخانه

سرعت نصب و اجرا توسط کاشی کار-سنگ کار-بنای ساختمان و…

اشغال فضای کمتر

قابلیت کاربرد در ارتفاع زیاد

امکان مقاومت سازی و تقویت پذیری(افزایش طبقات – خطا در محاسبات – تغییر ضوابط و مقررات و…)

معایب:

حساسیت فولاد در برابر رطوبت (خوردگی)

حساسیت فولاد در برابر حرارت(آتش سوزی)

ساختمان های آجری:

همانگونه که از نام این ساختمان ها پیداست اجزا اصلی تشکیل دهنده آن ها از آجر تشکیل شده است.در واقع ساختمان های آجری سازه هایی هستند که دارای دیواهای باربر بوده و وزن سقف به ان ها منتقل می شود.(پی ها در این ساختمان ها می تواند آجری باشد.)

حداقل ضخامت دیوارهای باربرآجری ۳۵ سانتی متر بوده و با ملات و ماسه و سیمان می باشد.دیوارهای با ضخامت کمتر از ۳۵ سانتی متر بابر نبوده و به عنوان جداکننده در نظر گرفته می شود.

محاسن و معایب ساختمان های آجری

عبارتند از :

محاسن:

عدم نیاز به نیروی انسانی متخصص(کاشی کار–سنگ کار-بنای ساختمان)

مقاوم بودن در برابر آتش سوزی

در دسترس بودن آجر

معایب:

اشغال فضای بیشتر

محدودیت در ارتفاع دیوار

عدم مقاومت در برابر نیروهای جانبی

ساختمان های سنگی

از سنگ نیز می توان برای ساخت سازه های سنگی استفاده نمود.البته سنگ باید دارای ویژگی های خاصی باشد تا بتواند وزن سقف و دیوارهای روی آن را تحمل نماید.در اینگونه سازه ها دیوارهای باربر سنگی باید بتواند نیروی وارده را تحمل کنند.از این رو حداقل ضخامت دیوارها در ساختمان های سنگی ۴۰ سانتی متر و با ملات ماسه و سیمان است.

 

محاسن و معایب ساختمان های سنگی

فراوانی سنگ در مناطق کوهستانی

مقاومت در برابر آتش سوزی

اجرای ساده و راحت

عدم نیاز به ماشین آلات خاص

معایب

وزن نسبتا زیاد

اشغال فضای زیاد

محدودیت ارتفاع( حداکثر ۴ متر)

ساختمان های چوبی

ساختمان هایی هستند که اجزای اصلی و باربر آن ها از چوب می باشد.این ساختمان ها سبک بوده و در برابر زلزله مقاومت نسبتا خوبی دارند.

محاسن و معایب ساختمان های چوبی

محاسن:

سبکی

اتصالات نسبتا ساده

معایب:

عدم مقاومت در برابر آتش سوزی

عدم مقاومت در برابر رطوبت

آسیب پذیر بودن در برابر موریانه

محدودیت ارتفاع

 

 

انواع اسکلت های ساختمانی:

فولادی: جوشی و پیچی

بتنی: مسلح و پیش تنیده

 

یکی از نکات مهم  در ساخت هر سازه ای مقاومت ان در برابر زلزله و تند باد می باشد.(به خصوص در مناطق زلزله خیز)

از این رو باید ساختمان را در برابر این نیرو ها مقاوم نمود.به این منظور با توجه به نوع سازه بایستی از سیستم های مناسب مقاوم در برابر زلزله استفاده نمود.

سیستم های باربر جانبی متداول:

دیوارهای بار بر:کاربرد در سازه های بتنی

قاب ساده با مهاربندی های فولادی: کاربرد در سازه های فولادی

قاب خمشی: کاربرد در سازه های فولادی و بتنی

سیستم های دوگانه (قاب خمشی –دیوار برشی): کاربرد در سازه های بتنی و فولادی

بازسازی ساختمان و مقاومت انواع زمین

انواع زمین از نظر مقاومت

بازسازی ساختمان و مقاومت انواع زمین

زمین ها را ز نظر میزان مقاومت وبارپذیری در بازسازی ساختمان و بنایی ساختمان می توان به انواع ذیل تقسیم نمود:

زمین های خاک دستی:

این زمین ها آنچنان که از نامشان پیداست از خاک های گودبرداری شده در بازسازی ساختمان های دیگر و جاهای دیگر و یا از نخاله های ساختمانی در بازسازی ساختمان و ناشی از کاشی کاری ساختمان و سنگ کاری ساختمان و …تشکیل شده است.در چنین خاک هایی اغلب مواد زائد مثل زباله مواد پلاستیکی و پوسیده و ریشه گیاهان و لجن به چشم می خورد.به همین جهت حتی با کوبیدن و غلتک زدن هم متراک نمی شود.در نتیجه مقاومت آن ها هرگز به اندازه زمین های طبیعی نخواهد بود.حتی اگر سالیان دراز نیز از ریختن خاک ها گذشته باشد باز هم مانند زمین های طبیعی مقاوم و قابل اعتماد نیستند.

لذا اینگونه زمین ها یکی از نامرغوب ترین و نامناسب ترین زمین ها برای ساختمان سازی و بازسازی ساختمان به شمار می روند.حتی الامکان بایستی از احداث بنا روی آنها خودداری شود.ولی اگر اجبارا احداث روی آنها صورت گیرد بایستی محل پی تا رسیدن به زمین طبیعی ومقاوم حفاری گردد.بدیهی است در این صورت استفاده از شمع ضروری خواهد بود.

زمین های ماسه ای:

اینگونه زمین ها چنانچه خشک بوده و لایه های ماسه در سطح افق قرار گرفته باشند در حدود ۱٫۵ تا ۲ کیلوگرم بر سانتی  متر مربع مقاومت دارند و قادرند وزن یک طبقه ساختمان را تحمل کنند.لیکن اگر لایه ها نسبت به سطح افق دارای شیب باشند در اثر بار وارده ماسه ها در زیر پی حرکت کرده و در نتیجه زیر پی خالی شده و باعث انهدام حتمی ساختمان می گردد.لذا از ساختن ساختمان در چنین بناهایی حتی المقدور باید اجتناب شود.

زمین های رسی

زمین های رسی اگر بی آب و خشک و فشرده باشند می تواند برای ساختمان سازی(کاشی کاری ساختمان-سنگ کاری ساختمان و…)  زمین مناسبی به حساب آیند.چنین زمین هایی می توانند فشاری در حدود ۴ یا ۵ کیلوگرم بر سانتی متر مربع را تحمل کنند.لیکن اگر رس آبدار یا مرطوب باشد به خصوص اگر لایه های آن نسبت به سطح افق دارای شیب باشند از احداث بنا بر روی آن بایستی جدا خودداری نمود.

در ذیل به انواع خاک ها ، مشخصات و همچنین مرغوبیت آن ها با توجه به اینکه آیا می توان بر روی آن ها ساختمان سازی نمود یا خیر ذکر گردیده است:

نوع خاک	مشخصات	مرغوبیت
زمین باتلاقی و هموسی(لجنی)	احداث بنا با تکنیک های قدیمی امکان پذیر نیست زمین کاملا سست می باشد. دارای تورم کامل بوده و آب فراوانی را در خود نگه می دارد.	نامرغوب جهت ساختمان سازی
خاک دستی	از خاک های حاصل از نخاله های بنایی و خاک های حاصل از گود برداری بدست می آید. تراکم آن از زمینهای طبیعی کمتر است. جهت احداث بنا روی این زمین ها محل پی تا رسیدن به زمین طبیعی باید حفر شود.	نا مرغوب جهت ساختمان سازی
زمین های رسی	تماما از خاک رس تشکیل شده است. اگر این زمین ها دارای شیب باشند نباید ساختمان احداث شود.	در حالت خشک و فرسوده مرغوب حالت خاص در سطح شیبدار نامرغوب
زمین های ماسه ای	در حالت خشک و همسطح با افق تا یک طبقه می توان ساختمان سازی کرد. در حالت شیبدار از ساخت بنا خودداری شود.	نامرغوب جهت ساختمان سازی
زمین های دج	فرمول ترکیبی این زمین:شن های ریزوشنهای درشت و خاک رس و فشردگی کامل و تراکم زیاد مقاومت فشاری این زمین ها مرغوب است. این زمین ها در رنگ های زرد سیاه سرخ و مناسب ساختامن سازی است.	مناسب جهت ساختمان سازی
زمین های سنگی	در دامنه کوه ها یافت می شود. در حالت یکپارچه(تخته سنگ)مناسب است. از نوع سنگ های گچی باشد نامناسب است. پی کنی برروی این زمین ها بسیار سخت و پرهزینه است.	نامرغوب جهت ساختمان سازی
زمین های  مخلوط	سنگ درشت و شن و ماسه و خاک رس	در صورت فشردگی مرغوب ودر غیر اینصورت نامرغوب

بازسازی ساختمان و رعایت نکات ایمنی۱

در هرکارگاه تولیدی و در بازسازی ساختمان که نیروی انسانی(کاشی کار ساختمان-سنگ کار ساختمان-بنای ساختمان و…) و ماشین الات در آن وجود دارد رایت نکات ایمنی و ایمن نمودن افراد امری لازم و ضروری است.از این رو به کارگیری وسایل ایمنی و الزام افراد در استفاده از آن بر کس پوشیده نیست.

لزوم استفاده از وسایل ایمنی

از آنجا که شراط کار در کارگاههای ساختمانی شرایط عادی نیست و از سوی دیگر انسان در کارگاه ساختمانی با وسایلی سرو کار دارد که کار کردن با آنها نیاز به دقت و توجه فراوان داردو کوچکترین بی دقتی و کم توجهی باعث بوجود آمدن حادثه می شود که ممکن است غیرقابل جبران نیز باشد.ازسویی دیگر در کارگاههای ساختمانی و در حین بازسازی ساختمان انواع مصالح و ماشین آلات و جهیزات وجود دارد .بنابراین در هرلحظه احتمال وقوع حادثه نیز وجود دارد.و از این رو ضرورت استفاده از لوازم و وسایل ایمنی دو چندان می شود.

پس با استفاده صحیحی از لوازم ایمنی شخصی و توجه به نکات ایمنی می توان:

الف-حوادث و اتفاقات ناگوار را به حداقل رسانید.

ب-بازده کار را افزایش داد.

ج-از نظر اقصادی هم استفاده از وسایل ایمنی وقرون به صرفه است.زیرا بسیاری از مواقع هزینه درمان بسیار بیشتر از خرید و تامین یک وسیله ایمنی است.

انواع وسایل ایمنی شخصی

عینک ایمنی:

یکی از بخش های حساس بدن انسان چشم اوست.انسان به چشم هم مانند دیگر اعضای بدن نیاز دارد.چشم همیشه در معرض خطر قرار دارد و باید نهایت دقت به عمل آید تا آسیبی به آن نرسد.یک جوشکار یا سنگ کار ساختمان که دائما با فلزات و یا برش سنگ سرو کار دارند باید در بریدن سنگ از عینک، کفش و کلاه ایمنی استفاده کند.قطعات سنگی ویا ذرات جوش هر لحظه امکان دارد به طرف چشمان او پرتاب شوند.کارگران با داشتن کلاه ایمنی با تسلط به محل دقیق کار خود نگاه می کنند و این عمل باعث می شود که کار دقیق تر و بازدهی آن بیشتر باشد.

شیشه ایمنی باید از نوع نشکن باشد تا در اثر برخورد اجسام به آن خرد نشده و به چشم صدمه نزنند.همچنین دارای قابی باشد که دور چشم را کاملا بپوشاند و از ورود گردو غبار به چشم جلوگیری نماید.

دستکش

معمولا در کارگاه ساختمانی برای کارهای خاصی از دستکش استفاده میشود.مثلا برای کارکردن با مصالح تیز و برنده مانند سنگهایی که لبه تیز دارند توسط سنگ کار ساختمان و یا ورقه آهن و… می توان دستکش به دست کرد.با به کراب ردن دستکس در هوای سردبخصوص مواقعی که شخص با فلزات سرو کار دارد بازده کار بالا می رود.دستکش های کار عموما  از پارچه هایی با الیاف طبیعی ویا پارچه و چرم دوخته می شوند.

کفش کار

کفش مناسب و ایمن یکی از دیگر از وسایل مهم شخصی است.انسان برای کارکردن احتیاج فراوانی به پاهای سالم دارد.بدون پای سالم کار کمتر پیش می رود.بنابراین با پوشیدن کفش ایمنی حفظ پاها به مقدار زیادی تضمین می شود.این کفش ها در زمستان گرم هستند و در نتیجه بازده کار بشتر خواهد بود.استفاده از چکمه های لاستیکی بخصوص برای بتن ریزی مناسب است.برای کارهای بنایی ساختمان و بتن ریزی و بازسازی ساختمان و قالب بندی و…بهتر است از پوتین استفاده شود.پوتینی که در کف و پنجه آن ورق آهن باشد از مزایای زیادی برخوردار است.پوشیدن این نوع پوتین به کارگران ساختمانی توصیه می شود.کف کفش های ایمنی باید آج دارباشد تا از سر خوردن کارگران(کاشی کار ساختمان-سنگ کار ساختمان و …) جلوگیری شود.جنس کف آنها به نوعی باشد که  بنزین و روغن روی آنها اثر نگذارد .و در نتیجه آج کف آن از بین نرود.

بازسازی ساختمان و انواع روش های ساخت

انواع روش های ساخت

به منظور بازسازی ساختمان و یا بنایی ساختمان می توان از روش های مختلفی استفاده نمود.این روشها که در واقع منجر به انعقاد قرارداد(پیمان) بین سازنده و بهره بردار(مالک) می گردد عبارت است از:

الف-پیمان مهندس و تدارک تجهیزات و کالا:

پیمانی است که در آن مجموعه خدمات طراحی ، مهندسی و تامین مصالح و تجهیزات و نظارت بر نصب و راه اندازی توسط یک پیمانکار انجام میشود.

ب-پیمان تدارک تجهیزات و کالا و بازسازی ساختمان و نصب:

پیمانی است که در آن مجموعه خدمات تامین ،مصالح و تجهیزات  و عملیات ساختمان و نصب و راه اندازی توسط یک پیمانکار انجام می شود.

ج-پیمان مهندسی،تدارک تجهیزات و کالا وبازسازی ساختمان و نصب:

یک نوع پیمان طرح و ساخت است که در آن مجموعه خدمات مهندسی طراحی و تهیه و تامین تجهیزات و مصالح و عملیات ساختمان نصب و راه اندازی،تماماً توسط یک پیمانکار انجام میشود.

د-پیمان کلیدگردان:

این پیمان پیمانی است که پیمانکار مسئولیت طراحی ،تهیه و تدارک مصالح،تجهیزات،ساخت و نصب و سایرکارها برای تکمیل طرح را به عهده دارد و طرح را در وضعیت عملیات و آماده بهره برداری تحویل کارفرما می دهد.و کارفرما فقط مسئولیت بهره برداری را به عهده دارد و همچنین تامین موقت منابع مالی نیز به عهده پیمانکار می باشد و پس از تکمیل ،هزینه ها به وی پرداخت می شود.

ه-پیمان با مبلغ ثابت:

پیمانی است که درآن مبلغ در مناقصه اعلام و یا بر اساس فهرست بها تعیین می شود.

و-پیمان با مبلغ مقطوع:

پیمانی است که مبلغ آن ثابت بوده و هیچگونه تعدیل قیمت به آن تعلق نمی گیرد.این نوع پیمان با پیمانکاری منعقد میشودکه تجربه اجرایی اینگونه کارها را داشته باشد و تمام مسئولیت قیمت متوجه وی می باشد و ضمناً بیشترین انگیزه را برای کنترل هزینه ها و کارایی بیشتر پیمانکار دارد.پیمانی است که علی الرغم تغییرات در شرایط اقتصادی آن قابل تعدیل نیست.

ز-پیمان با تعدیل قیمت:

پیمانی است که قیمت یا مبلغ آن  با استفاده از فرمول از قبل توافق شده تعدیل می شود.

ح-پیمان طرح و اجرا:

پیمانی است که پیمانکار پروژه را بر اساس اطلاعات ارائه شده به وسیله کارفرما،طراحی و اجرا می کند.

ط- پیمان امانی:

پیمان بر اساس هزینه های انجام شده می باشد.

ی- پیمان دستمزدی:

پیمانی است که تنها برای  تامین نیروی کار(کاشی کار–سنگ کار-بنای ساختمان و…) منعقد می شود.

ک- پیمان مذاکره ای (توافق یا قرارداد بدون مناقصه):

قراردادی که براساس بررسی صلاحیت  و قدرت اجرایی و سوابق و تجهیزات یک یا چند پیمانکار(کاشی کار-سنگ کار-نیروی کار) بدون مناقصه منعقد می گردد.مبلغ و شرایط پیمان نیز بر اساس مذاکره تعیین می شود.

ل- پیمان مدیریت(درصدی):

پیمانی است که به موجب آن پیمانکار  در مرحله طراحی جهت بازسازی ، خدمات مشاوره ای ارائه می کند و پس از عقد پیمان در کارگاه،مسئول برنامه ریزی و مدیریت تمام امور و اجرای کامل پیمان می باشد.این پیمان به عنوان درصدی از کل مبلغ قرارداد انجام میشود.

نکته:بدیهی است که به منظور اجرای صحیح، داشتن ضوابط واستانداردهای ساختمانی در هر کشوری،مبنای ساخت بوده و از اجرای سلیقه ای و بدون ضابطه جلوگیری نموده وساختمان ساخته شده را استاندارد می نماید.

در کشور ما نیز در این زمینه مقررات و ضوابطی در نظر گرفته شده که تحت عنوان ((مقررات ملی ساختمان)) به نکات علمی و اجرایی مورد نیاز پرداخته است که استفاده از این ضوابط الزامی می باشد.

لازم به ذکر است که مقررا تکلی ساختمانی با هیچ یک از روش های ساخت که در بالا به آنها اشاره شده است منافاتی ندارد.

بازسازی ساختمان و چگونگی شروع کار

روش پرت

در این روش می توان  تاخیر در زمان انجام فعالیتهای یک پروژه(بازسازی ساختمان)  رابه حداقل رساند.به عبارت دیگر این روش به دنبال تعیین هرچه دقیق تر زمان لازم برای میل هدف نهایی و کوتاه کردن زمان تا حد ممکن است.دراین روش فعالیتها به صورت کدبندی در نمودار مشخص می شود و کوتاهترین مسیر تا رسیدن به هدف ترسیم میشود.درصورتی از این نمودار استفاده میشود که گام های متعددی بطور موازی  وهمزمان انجام شوند.

روش CPM

این روش تقریبا همان روش پرت است به اضافه دو نکته.یکی کاهش و افزایش هزینه ها که در تقابل فعالیت و طول زمان برنامه های بدون سابقه می پردازد.از لحاظ برآورد زمان مشکلات بسیار کمتری داشته و کوشش خود را صرف  محاسبه هزینه های برنامه(هزینه ها کاشی کاری ساختمان،سنگ کاری ساختمان،سفت کار و نازک کاری) می کند.در این روش برای اجرای هر فعالیت دو زمان منظور می شود:

۱-زمان طبیعی که طی آن، فعالیت  (بازسازی ساختمان-بنایی ساختمان)با هزینه معمولی انجام می گردد.

۲-زمان فشرده که برای انجام فعالیتها در زمان کوتاهتر و با هزینه بیشتر انجام می گیرد.

به طور کلی این روش می خواهد برنامه ای ارائه دهد  که پروژه با کمترین هزینه و کمترین زمان اجرا شود و مسیر بحرانی پروژه را شناسایی کند.در واقع این روش سریعترین زمان انجام فعالیت ها(سفت کاری و نازک کاری شامل کاشی کاری ساختمان-سنگ کاری ساختمان و…) را محاسبه می نماید.یعنی هیچ تاخیری در زمان فعالیتهای این مسیر جایز نیست.

روشهای فوق امروزه تحت قالب نرم افزارهای کنترل پروژه یا برنامه ریزی نیز ارائه می شوند که می توان از نرم افزار MSP نیز نام برد.داشتن برنامه و برنامه ریزی دقیق برای طراحان ، امکان پاسخگویی به موقع در قبال پروژه ها را به ارمغان می آورد.

ساختارمند کردن تفکر و  داشتن روند سیستماتیک به طراحان این امکان را می دهد که بتوانند کنترل خوبی بر اجزای پروژه خود داشته باشند ودلایل تغییرات پروژه را به خوبی تشخیص دهند و روند رو به رشد یا ساکن پروژه و دلایل آن را شناسایی کرده و  به دنبال راه حلهایی برای حل مسائل در پروژه ها باشند.

نکات مهم در تهیه برنامه

به منظور تهیه یک برنامه اجرایی و اجامع مواردی باید در نظر گرفته شوند که عبارتند از:

۱-تقویم:زمان ثروت مهمی است  و در یک پروژه آنچه این ثروت را به همراه خود خواهد داشت برآورد درست مراحل کار(سفت کاری-نازک کاری که شامل کاشی کاری ساختمان-سنگ کاری ساختمان و…) است.

۲-قرارداد:مبنایی برای شروع کار و هزینه کل پروژه است.بهتر است همه آنچه در پروژه توافق شده است به وضوح در طی توافقنامه مکتوب گردد تا به عنوان سند برنامه ریزی بنایی و یا بازسازی ساختمان از آن استفاده شود.

۳-کارفرما:این عنوان را می توان کلی تر از این در نظر گرفت و آن ار معادل برنامه ریزی برای تمام کسانی دانست که مخاطب پروژه هستند و برای گزارش دهی به انها برنامه خود را تنظیم  کرد.

۴-شرایط محیطی:موقعیت و شرایط اقلیمی مثل توجه به عوامل زیست محیطی، اکوسیستم و موارد دیگری است که در هر مرحله برنامه ریزی به آن توجه می شود.

۵-هزینه ها:برای کنترل هزینه ها و برآورد صحیحی که بتواند با حفظ کیفیت کار پاسخگوی موارد دیگر پروژه نیز باشد باید در هر مرحله از برنامه ریزی به آن توجه شود.

۶-برآورد نیروی مورد نیاز: اعم از نیروی متخصص وغیر متخصصص در حین انجام کار هزینه ها را افزایش می دهد و ممکن است از کیفیت کار بکاهد.در نتیجه برای به دست آوردن کیفیت مناسب درارائه خدمات ومحصولات از قبل می بایست نیروی انسانی(کاشی کار-سنگ کار و بنای ساختمان)، تخمین زده و در خدمت پروژه درآیند.

۷-روشهای ساخت و ساز:روش ساخت و اجرای ساختمان را باید از پیش برنامه ریزی کرد .تدارکات مواد در زمان مورد نیاز و بررسی کیفیت آنهارا در برنامه نمی توان نادیده گرفت.

۸-پیچیدگی ها:پیچیدگی پروژه بر روی کیفیت آن تاثیز می گذارد و با توجه به نوع پروژه و در نظر گرفتن شرایط اجرا بهتر است در برنامه ریزی آن زا مشخص کرد تا از میزان خطر احتمالی کم کرد.

۹—روش انجام:این مورد علاوه بر اینکه دارای برنامه خواهد بود می توناد بقبه برنامه ها را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.باید توجه داشت که دانش انجام  کارها از منابع حیاتی یک سازمان است.

۱۰-مشاور:درهر پروژه می بایست برنامه ای برای استفاده از مشاور و حمایتهای فنی و تخصصی(کاشی کار-سنگ کار و…) در نظر گرفت.

علی مومنی