بازسازی ساختمان وانواع آزمایش های مکانیک خاک

بازسازی ساختمان وانواع آزمایش های مکانیک خاک

خاک ها دارای رفتار پیچیده و متفاوتی در شرایط متفاوت هستند.نحوه تشکیل خاک در شرایط مختلف و مناطق مختلف زمین همچنین عواملی مانند میزان رطوبت ، دانه بندی، میزان نفوذپذیری و… بر نقاومت ان تاثیر داشته و اهمیت انجام آزمایشات خاک را در هر نقطه از زمین بیش از پیش آشکار میکند.ممکن است مقاومت بستر خاک در نقطه ای با نقطه هم جوار آن کاملا متفاوت باشد لذا آزمایشات مکانیک خاک و تعیین رفتار باید برای احداث هر بنایی و بنایی ساختمان،بازسازی ساختمان با دقت خاصی صورت پذیرد تا پس از سالها ارزش بازسازی ساختمان را دارا باشد.

به منظور شناخت زمین و مقاومت مجاز خاک (با توجه به درجه اهمیت ساختمان) می توان از یک سری آزمایشات استفاده نمود تا به وسیله آن ها به نوع خاک، دانه بندی و مقاومت آن (رفتار خاک) برد.این آزمایشات به دو روش:

دستی

آزمایشگاهی

انجام می شوند.که روش دستگاهی و آزمایشگاهی آن دقیق تر و صحیح تر است.برخی از آزمایشات به روش دستگاهی و آزمایشگاهی عبارتست از:

۱-آزمایش دانه بندی: هدف تعیین میزان ریزدانه ها و درشت دانه ها در خاک حین بنایی ساختمان است.

۲-آزمایش حدود آتربرگ(تعییین حد روانی و حد خمیری) : هدف تعیین میزان روانی و خمیری خاک  در مجاورت رطوبت در کاشی کاری ساختمان است.

۳-آزمایش تعیین درصد رطوبت خاک: هدف مشخص کردن درصد رطوبت خاک در بازسازی ساختمان است.

۴-آزمایش تراکم: هدف مشخص کردن میزان تراکم پذیری خاک

۵-آزمایش تعیین مقاومت برشی خاک: هدف تعیین میزان مقاومت نسبی خاک در برابر نیرو

۶-آزمایش دانسیته خاک: هدف به دست آوردن وزن مخصوص خاک در حالت طبیعی

بدیهی است با توجه به طراحی نوع سازه ، برخی یا همه آزمایشات مکانیک خاک الزامی خواهد بود.

انوع اسکلت های ساختمانی

اصولا به هرچیزی که توسط انسان ساخته می شود و دارای اجزای باربر و غیر باربراست می توان ساختمان گفت.از این رو تک بنا(ساختمان) پل، سد، راه، مخازن، سیلوها، پارکینگ ها و می توانند ساختمان محسوب می شوند.اما دراین فصل منظور از ساختمان  معنای رایج ان یعنی بنایی در یک یا چند طبقه مورد نظر می باشد که به اختصار به انواع رایج سازه های ساختمانی اشاره می شود.پیش از وارد شدن به بررسی انواع سازه های ساختمانی بهتر است مفهوم سازه در بازسازی ساختمان مشخص گردد.

مفهوم سازه

اصولا سازه یک ساختمان عبارتست از یک عضو یا مجموعه  ای از اعضا که به منظور تحمل و انتقال نیرو در بنایی ساختمان به کار می روند.بنابراین سازه یک ساختمان باید بتواند دو وظیفه اصلی را به خوبی انجام دهد. در غیراین صورت نمی وان به آن سازه گفت.این دو وظیفه مهم عبارتند از :

الف-ظرفیت باربری و تحمل نیرو

ب-انتقال نیرو

سازه های ساختمانی با اعضای افقی ،عمودی و مایل هستند که با طراحی و محاسبه صحیح می توانند نیروها را (اعم از فشاری- کششی- خمشی و …) تحمل نموده و از تغییر شکل آن ها جلوگیری نماید.اما آنچه در انتقال نیرو مهم است نوع و نحوه اتصالات اعضا به یکدیگر می باشد.اگر در سازه ای تحمل نیرو توسط اجزا به خوبی صورت گیرد اما انتقال نیرو که باید از طریق اتصالات انجام شود در بازسازی ساختمان به خوبی طراحی و محاسبه و اجرا نشود ساختمان با عدم ایستایی مواجه می شود و فرو خواهد ریخت.از این رو این دو عامل مکمل یکدیگر بوده و باعث ایجاد ایستایی در سازه می شوند.

انواع سازه های ساختمانی

ساختمان ها را باتوجه به نوع مصالح مصرفی(کاشی کاری ساختمان- بنایی ساختمان -سنگ کاری ساختمان و…) در اسکلت (اجزا باربر) آن ها می توان به انواع زیر تقسیم نمود:

سازه های بتنی:

ساختمانهای اسکلت بتنی ساختمانهایی هستند که اجزا اصلی باربر آن ها از بتن مسلح(بتن و میلگرد) تشکیل شده است.اجزا اصلی در این سازه ها عبارتند از تیرها ، ستون ها پی ها سقف ها و دیوارهای برشی(کاشی کاری ساختمان و…).

به منظور اجرای ساختمان های بتنی باید اجزای تشکیل دهنده بتن(ترکیب آب – سیمان-شن۰ماسه) را به درستی محاسبه مخلوط و حمل و در نهایت تحت شرایطی ریخته و سپس ازآن توسط کاشی کاری ساختمان محافظت نمود.

 

بازسازی ساختمان و شناسایی نوع خاک از روی رنگ

بازسازی ساختمان و شناسایی نوع خاک از روی رنگ

انواع خاک ها از نظر رنگ در بازسازی ساختمان

خاک ها را می توان از نظر نوع رنگ نیز در بازسازی ساختمان طبقه بندی نمود و از نظر تجربی و چشمی مقاومت آن ها را حدس زد.در جدول زیر انواع خاک ها و مشخصات آن ها به لحاظ رنگ آورده شده است:

ردیف	رنگ خاک	مشخصات
۱	خاکستری	خاک ته نشین لای رودخانه می باشد. تورم آن بسیار زیاد است. اثر آب در ابن خاک فوق العاده سریع است. نرم و پر ترک است.
۲	سفید	مواد تشکیل دهنده این نوع خاک ها گچ و آهک و … است. مکش آب دراین نوع خاک بسیار زیاد است. تورم خاک در این نوع خاک ها زیاد است.
۳	مایل به سبز تیره	این نوع خاک ها از دانه های چسبنده  تشکیل یافته اند. نفوذ آب در آن در حد متوسط و تورم ان نیز کم است.
۴	قرمز مایل به سبز	چنانچه با ترکیبات درشت مثل شن و ماسه باشد از نوع بسیار خوب بوده که به نام گراول معروف است.

باید دانست که در شرایط فوق مقاومت دقیق خاک مشخص نمی گردد. لذا به منظور محاسبه  دقیق و طراحی اصولی هر سازه ای در کاشی کاری ساختمان و بنایی ساختمان باید مقادیر دقیق مقاومت زمین و نیروی برشی و میزان رطوبت خاک و… مشخص گردد.از این رو بایستی به وسیله یکسری آزمایشات دقیق آزمایشگاهی مشخصات فنی خاک مورد نظر را بدست آورد.

ضرورت انجام آزمایشات مکانیک خاک

از دوران های قدیم مهندسین و سازندگان در بنایی ساختمان و در کاشی کاری ساختمان ابنیه ی مختلف  با روش های پی سازی زمان خود آشنا و مسائل گوناگون ناشی از رفتار مختلف در خاک های مختلف برخورد داشته اند.اساسا طراحی و اجرای پی ساختمان ها از مهمترین و در عین حال حساس ترین قسمت های ساختمان می باشد.طر و محاسبه یک پی مناسب مستلزم شناخت  رفتار واقعی زمین و زیر آن و تغییرات احتمالی این رفتار در اثر مرور زمان و یا پیدایش شرائط جدید است.

شناخت و بررسی رفتار خاک موضوع علم مکانیک خاک است.در واقع عکس العمل خاک در برابر  نیروهایی که به آن وارد می شود بسیار حائز اهمیت است.

اولین قدم ها در این راه در سال ۱۷۷۳ میلادی به وسیله کولمب با ارائه تحقیقات درباره رانش خاک ها برداشته شد.اما جهش اساسی در این خصوص در سال ۱۹۲۵ توسط کارل ترزاقی اتفاق افتاد.پیشرفته های حاصله در این علم به پایه ای رسید که علم مکانیک خاک یکی از ارکان مهندسی راه و ساختمان به حساب می آید.

همانگونه  که پیش تر نیز عنوان شد خاک زیر ساختمان و میزان مقاومت ان برای ساخت هر سازه ای بید به دقت مورد بررسی و آزمایش قرار گرفته .به عبارت دیگر به هنگام ساخت هر سازه ای باید از میزان بارپذیری و مقاومت زمی آگاهی و اطلاعات کافی وجود داشته باشد و ساختمان روی زمینی احداث شود که استحکام مناسبی داشته باشد.در غیراینصورت هر سازه ای هرچند زیبا و با کارآیی خوب و نقشه ها و طرح های مناسب برروی زمین سست یا با مقاومت کم ساخته شود فروخواهد ریختو سرمایه عظیم کشور و ساکنین خود را ازبین خواهد برد.به همبن منظ.ر ضروری است به وسیله انجام آزمایشات لازم وضعیت خاک مورد بررسی قرار گیرد.

بازسازی ساختمان و مقاومت انواع زمین

انواع زمین از نظر مقاومت

بازسازی ساختمان و مقاومت انواع زمین

زمین ها را ز نظر میزان مقاومت وبارپذیری در بازسازی ساختمان و بنایی ساختمان می توان به انواع ذیل تقسیم نمود:

زمین های خاک دستی:

این زمین ها آنچنان که از نامشان پیداست از خاک های گودبرداری شده در بازسازی ساختمان های دیگر و جاهای دیگر و یا از نخاله های ساختمانی در بازسازی ساختمان و ناشی از کاشی کاری ساختمان و سنگ کاری ساختمان و …تشکیل شده است.در چنین خاک هایی اغلب مواد زائد مثل زباله مواد پلاستیکی و پوسیده و ریشه گیاهان و لجن به چشم می خورد.به همین جهت حتی با کوبیدن و غلتک زدن هم متراک نمی شود.در نتیجه مقاومت آن ها هرگز به اندازه زمین های طبیعی نخواهد بود.حتی اگر سالیان دراز نیز از ریختن خاک ها گذشته باشد باز هم مانند زمین های طبیعی مقاوم و قابل اعتماد نیستند.

لذا اینگونه زمین ها یکی از نامرغوب ترین و نامناسب ترین زمین ها برای ساختمان سازی و بازسازی ساختمان به شمار می روند.حتی الامکان بایستی از احداث بنا روی آنها خودداری شود.ولی اگر اجبارا احداث روی آنها صورت گیرد بایستی محل پی تا رسیدن به زمین طبیعی ومقاوم حفاری گردد.بدیهی است در این صورت استفاده از شمع ضروری خواهد بود.

زمین های ماسه ای:

اینگونه زمین ها چنانچه خشک بوده و لایه های ماسه در سطح افق قرار گرفته باشند در حدود ۱٫۵ تا ۲ کیلوگرم بر سانتی  متر مربع مقاومت دارند و قادرند وزن یک طبقه ساختمان را تحمل کنند.لیکن اگر لایه ها نسبت به سطح افق دارای شیب باشند در اثر بار وارده ماسه ها در زیر پی حرکت کرده و در نتیجه زیر پی خالی شده و باعث انهدام حتمی ساختمان می گردد.لذا از ساختن ساختمان در چنین بناهایی حتی المقدور باید اجتناب شود.

زمین های رسی

زمین های رسی اگر بی آب و خشک و فشرده باشند می تواند برای ساختمان سازی(کاشی کاری ساختمان-سنگ کاری ساختمان و…)  زمین مناسبی به حساب آیند.چنین زمین هایی می توانند فشاری در حدود ۴ یا ۵ کیلوگرم بر سانتی متر مربع را تحمل کنند.لیکن اگر رس آبدار یا مرطوب باشد به خصوص اگر لایه های آن نسبت به سطح افق دارای شیب باشند از احداث بنا بر روی آن بایستی جدا خودداری نمود.

در ذیل به انواع خاک ها ، مشخصات و همچنین مرغوبیت آن ها با توجه به اینکه آیا می توان بر روی آن ها ساختمان سازی نمود یا خیر ذکر گردیده است:

نوع خاک	مشخصات	مرغوبیت
زمین باتلاقی و هموسی(لجنی)	احداث بنا با تکنیک های قدیمی امکان پذیر نیست زمین کاملا سست می باشد. دارای تورم کامل بوده و آب فراوانی را در خود نگه می دارد.	نامرغوب جهت ساختمان سازی
خاک دستی	از خاک های حاصل از نخاله های بنایی و خاک های حاصل از گود برداری بدست می آید. تراکم آن از زمینهای طبیعی کمتر است. جهت احداث بنا روی این زمین ها محل پی تا رسیدن به زمین طبیعی باید حفر شود.	نا مرغوب جهت ساختمان سازی
زمین های رسی	تماما از خاک رس تشکیل شده است. اگر این زمین ها دارای شیب باشند نباید ساختمان احداث شود.	در حالت خشک و فرسوده مرغوب حالت خاص در سطح شیبدار نامرغوب
زمین های ماسه ای	در حالت خشک و همسطح با افق تا یک طبقه می توان ساختمان سازی کرد. در حالت شیبدار از ساخت بنا خودداری شود.	نامرغوب جهت ساختمان سازی
زمین های دج	فرمول ترکیبی این زمین:شن های ریزوشنهای درشت و خاک رس و فشردگی کامل و تراکم زیاد مقاومت فشاری این زمین ها مرغوب است. این زمین ها در رنگ های زرد سیاه سرخ و مناسب ساختامن سازی است.	مناسب جهت ساختمان سازی
زمین های سنگی	در دامنه کوه ها یافت می شود. در حالت یکپارچه(تخته سنگ)مناسب است. از نوع سنگ های گچی باشد نامناسب است. پی کنی برروی این زمین ها بسیار سخت و پرهزینه است.	نامرغوب جهت ساختمان سازی
زمین های  مخلوط	سنگ درشت و شن و ماسه و خاک رس	در صورت فشردگی مرغوب ودر غیر اینصورت نامرغوب

بازسازی ساختمان و نکات ایمنی۲

لباس کار

پوشش مناسب افراد می تواند به کارکرد بهتر آنان کمک نموده و لذا لباس کار باید با نوع کار بازسازی ساختمان تناسب داشته باشد.در صورتیکه از روپوش استفاده می شود نباید آنقدر بلند باشد که در مواقع حرکت دست و پا گیر باشد.آستینهای گشاد مانع انجام کار درست میشود و اگر از مچ بسته شود بهتر است.بهتر است جنس آن نخی بوده که در تابستان خنک و در زمستان گرمتر باشد.لباسهایی که از مواد نفتی درست می شوند حتی جرقه جوشکاری آنها را سوراخ می کند.بنابراین بهتر است از آن ها استفاده نشود.

ماسک ها بر دو نوع اند:

• ماسک هایی که در جوشکاری برای حفاظت چشم ها از نور شدید ناشی از جوشکاری استفاده می شود.
• ماسکهای فیلتر دار که برای جلوگیری از ورود گردو خاک و گازها به داخل ریه مورد مصرف قرار میگیرند.

نجار یا قالب بندی که دائم با خاک اره سرو کار دارد باید از ماسک فیلتردار استفاده کند تا ریه ای سالم داشته باشد.کاشی کاری ساختمان و یا سنگ کار ساختمان در موقع بریدن سنگ مقدار زیادی گردو خاک تولید می کند.پس باید یک ماسک فیلتر دار جلوی دهان و بینی خود قرار دهد.

کلاه ایمنی

استفاده از کلاه ایمنی از جمله مواردی است که رعایت آن همیشگی و دائمی است زیرا سقوط اجسام در کارگاه های ساختمانی و در حین بازسازی ساختمان به فراوانی اتقاق می افتد وبا هر کس یا هرچیز که سر راهش قرار گیرد برخورد میکند.نتیجه برخورد بستگی به وزن و ارتفاع جسم دارد که وسعت ضرب دیدگی سطحی تا مرگ است.

سر انسان در مقابل ضربه بسیار آسیب پذیر بوده و احتمال برخورد اجسام با سر بسیار زیاد است.یا استفاده از کلاه ایمنی می توان از صدمات جدی هنگام برخورد اجسام جلوگیری به عمل آورد و یا شدت آن را کاهش داد.کلاه ایمنی از دو قسمت تشکیل شده است:

۱-پوسته (کاسه) کلاه:جنس آن ز مواد پلاستیکی سخت و عایق الکتریسته است.برای کسانی که در کارهای ساختمانی و کاشی کاری ساختمان مشغول هستند.رنگ هایی روشن مانند زرد و سفید مناسب برای است به طوری کخ در هرنوع هوایی دیده شود.در ضمن نور آفتاب را نیز منعکس کند.در سطح آن یک لبه آفتابگیر و کناره ها و پشت آن هم دارای لبه کوتاهی است که مثداری به بالا برگشته است تا درهوای بارانی قابل استفاده باشد.

۲-تجهیزات داخلی کلاه:این قسمت برروی سر می نشیند و پوسته کلاه به آن وصل است.جنس آن پلاستیکی است و ضربه گیر کلاه است.می توان آن را به اندازه لازم تنظیم کرد.کلاه ایمنی باید در مقابل ضربه از مقاومت کافی برخوردار باشد.برای آزمایش مقاومت آن از دستگاه ساده ای استفاده می شود.توسط یک وزنه مخروطی شکل به وزن ۱٫۵کیلوگرم از ارتفاع ۱٫۵ متری  به وسط کلاه ضربه وارد می شود.در این حالت هیچگونه شکستگی نباید در کلاه به وجود بیاید.کلاه ایمنی باید در شرایط دمایی از منفی ۱۰ تا مثبت ۵۰ درجه تغییر شکل ندهد.

کمربند ایمنی

کمربندهای ایمنی باعث جلوگیری از سقوط اشخاص از ارتفاعات می شوند.اشخاصی که در محل های بلند و پرتگاه ها کار می کنند مثل سنگ کار ساختمان و امکان سقوط آنها وجود دارد، باید از کمربند ایمنی استفاده کنند.جنس کمر بند از نوع چرم و یا پرلون به عرض حداقل ۸۵  و ضخامت حداقل ۳ میلی متر است.همچنین جنس آن باید مرغوب و از مقاومت کافی برخوردار باشد.برای آنکه به اندازه کمر تنطیم شودیک سگگ فلزی دارد که ان هم باید به اندازه کافی مقاومت داشته باشد.

یک یا دو حقه فلزی به کمربند متصل هستند که به یکی از آنهاطناب ایمنی وصل است.کمربند ایمنی با طناب و متعلقات باید حداقل نیروی استاتیکی ۱۶۰۰کیلوگرم را تحمل کند.

بازسازی ساختمان و رعایت نکات ایمنی۱

در هرکارگاه تولیدی و در بازسازی ساختمان که نیروی انسانی(کاشی کار ساختمان-سنگ کار ساختمان-بنای ساختمان و…) و ماشین الات در آن وجود دارد رایت نکات ایمنی و ایمن نمودن افراد امری لازم و ضروری است.از این رو به کارگیری وسایل ایمنی و الزام افراد در استفاده از آن بر کس پوشیده نیست.

لزوم استفاده از وسایل ایمنی

از آنجا که شراط کار در کارگاههای ساختمانی شرایط عادی نیست و از سوی دیگر انسان در کارگاه ساختمانی با وسایلی سرو کار دارد که کار کردن با آنها نیاز به دقت و توجه فراوان داردو کوچکترین بی دقتی و کم توجهی باعث بوجود آمدن حادثه می شود که ممکن است غیرقابل جبران نیز باشد.ازسویی دیگر در کارگاههای ساختمانی و در حین بازسازی ساختمان انواع مصالح و ماشین آلات و جهیزات وجود دارد .بنابراین در هرلحظه احتمال وقوع حادثه نیز وجود دارد.و از این رو ضرورت استفاده از لوازم و وسایل ایمنی دو چندان می شود.

پس با استفاده صحیحی از لوازم ایمنی شخصی و توجه به نکات ایمنی می توان:

الف-حوادث و اتفاقات ناگوار را به حداقل رسانید.

ب-بازده کار را افزایش داد.

ج-از نظر اقصادی هم استفاده از وسایل ایمنی وقرون به صرفه است.زیرا بسیاری از مواقع هزینه درمان بسیار بیشتر از خرید و تامین یک وسیله ایمنی است.

انواع وسایل ایمنی شخصی

عینک ایمنی:

یکی از بخش های حساس بدن انسان چشم اوست.انسان به چشم هم مانند دیگر اعضای بدن نیاز دارد.چشم همیشه در معرض خطر قرار دارد و باید نهایت دقت به عمل آید تا آسیبی به آن نرسد.یک جوشکار یا سنگ کار ساختمان که دائما با فلزات و یا برش سنگ سرو کار دارند باید در بریدن سنگ از عینک، کفش و کلاه ایمنی استفاده کند.قطعات سنگی ویا ذرات جوش هر لحظه امکان دارد به طرف چشمان او پرتاب شوند.کارگران با داشتن کلاه ایمنی با تسلط به محل دقیق کار خود نگاه می کنند و این عمل باعث می شود که کار دقیق تر و بازدهی آن بیشتر باشد.

شیشه ایمنی باید از نوع نشکن باشد تا در اثر برخورد اجسام به آن خرد نشده و به چشم صدمه نزنند.همچنین دارای قابی باشد که دور چشم را کاملا بپوشاند و از ورود گردو غبار به چشم جلوگیری نماید.

دستکش

معمولا در کارگاه ساختمانی برای کارهای خاصی از دستکش استفاده میشود.مثلا برای کارکردن با مصالح تیز و برنده مانند سنگهایی که لبه تیز دارند توسط سنگ کار ساختمان و یا ورقه آهن و… می توان دستکش به دست کرد.با به کراب ردن دستکس در هوای سردبخصوص مواقعی که شخص با فلزات سرو کار دارد بازده کار بالا می رود.دستکش های کار عموما  از پارچه هایی با الیاف طبیعی ویا پارچه و چرم دوخته می شوند.

کفش کار

کفش مناسب و ایمن یکی از دیگر از وسایل مهم شخصی است.انسان برای کارکردن احتیاج فراوانی به پاهای سالم دارد.بدون پای سالم کار کمتر پیش می رود.بنابراین با پوشیدن کفش ایمنی حفظ پاها به مقدار زیادی تضمین می شود.این کفش ها در زمستان گرم هستند و در نتیجه بازده کار بشتر خواهد بود.استفاده از چکمه های لاستیکی بخصوص برای بتن ریزی مناسب است.برای کارهای بنایی ساختمان و بتن ریزی و بازسازی ساختمان و قالب بندی و…بهتر است از پوتین استفاده شود.پوتینی که در کف و پنجه آن ورق آهن باشد از مزایای زیادی برخوردار است.پوشیدن این نوع پوتین به کارگران ساختمانی توصیه می شود.کف کفش های ایمنی باید آج دارباشد تا از سر خوردن کارگران(کاشی کار ساختمان-سنگ کار ساختمان و …) جلوگیری شود.جنس کف آنها به نوعی باشد که  بنزین و روغن روی آنها اثر نگذارد .و در نتیجه آج کف آن از بین نرود.

بازسازی ساختمان و انواع روش های ساخت

انواع روش های ساخت

به منظور بازسازی ساختمان و یا بنایی ساختمان می توان از روش های مختلفی استفاده نمود.این روشها که در واقع منجر به انعقاد قرارداد(پیمان) بین سازنده و بهره بردار(مالک) می گردد عبارت است از:

الف-پیمان مهندس و تدارک تجهیزات و کالا:

پیمانی است که در آن مجموعه خدمات طراحی ، مهندسی و تامین مصالح و تجهیزات و نظارت بر نصب و راه اندازی توسط یک پیمانکار انجام میشود.

ب-پیمان تدارک تجهیزات و کالا و بازسازی ساختمان و نصب:

پیمانی است که در آن مجموعه خدمات تامین ،مصالح و تجهیزات  و عملیات ساختمان و نصب و راه اندازی توسط یک پیمانکار انجام می شود.

ج-پیمان مهندسی،تدارک تجهیزات و کالا وبازسازی ساختمان و نصب:

یک نوع پیمان طرح و ساخت است که در آن مجموعه خدمات مهندسی طراحی و تهیه و تامین تجهیزات و مصالح و عملیات ساختمان نصب و راه اندازی،تماماً توسط یک پیمانکار انجام میشود.

د-پیمان کلیدگردان:

این پیمان پیمانی است که پیمانکار مسئولیت طراحی ،تهیه و تدارک مصالح،تجهیزات،ساخت و نصب و سایرکارها برای تکمیل طرح را به عهده دارد و طرح را در وضعیت عملیات و آماده بهره برداری تحویل کارفرما می دهد.و کارفرما فقط مسئولیت بهره برداری را به عهده دارد و همچنین تامین موقت منابع مالی نیز به عهده پیمانکار می باشد و پس از تکمیل ،هزینه ها به وی پرداخت می شود.

ه-پیمان با مبلغ ثابت:

پیمانی است که درآن مبلغ در مناقصه اعلام و یا بر اساس فهرست بها تعیین می شود.

و-پیمان با مبلغ مقطوع:

پیمانی است که مبلغ آن ثابت بوده و هیچگونه تعدیل قیمت به آن تعلق نمی گیرد.این نوع پیمان با پیمانکاری منعقد میشودکه تجربه اجرایی اینگونه کارها را داشته باشد و تمام مسئولیت قیمت متوجه وی می باشد و ضمناً بیشترین انگیزه را برای کنترل هزینه ها و کارایی بیشتر پیمانکار دارد.پیمانی است که علی الرغم تغییرات در شرایط اقتصادی آن قابل تعدیل نیست.

ز-پیمان با تعدیل قیمت:

پیمانی است که قیمت یا مبلغ آن  با استفاده از فرمول از قبل توافق شده تعدیل می شود.

ح-پیمان طرح و اجرا:

پیمانی است که پیمانکار پروژه را بر اساس اطلاعات ارائه شده به وسیله کارفرما،طراحی و اجرا می کند.

ط- پیمان امانی:

پیمان بر اساس هزینه های انجام شده می باشد.

ی- پیمان دستمزدی:

پیمانی است که تنها برای  تامین نیروی کار(کاشی کار–سنگ کار-بنای ساختمان و…) منعقد می شود.

ک- پیمان مذاکره ای (توافق یا قرارداد بدون مناقصه):

قراردادی که براساس بررسی صلاحیت  و قدرت اجرایی و سوابق و تجهیزات یک یا چند پیمانکار(کاشی کار-سنگ کار-نیروی کار) بدون مناقصه منعقد می گردد.مبلغ و شرایط پیمان نیز بر اساس مذاکره تعیین می شود.

ل- پیمان مدیریت(درصدی):

پیمانی است که به موجب آن پیمانکار  در مرحله طراحی جهت بازسازی ، خدمات مشاوره ای ارائه می کند و پس از عقد پیمان در کارگاه،مسئول برنامه ریزی و مدیریت تمام امور و اجرای کامل پیمان می باشد.این پیمان به عنوان درصدی از کل مبلغ قرارداد انجام میشود.

نکته:بدیهی است که به منظور اجرای صحیح، داشتن ضوابط واستانداردهای ساختمانی در هر کشوری،مبنای ساخت بوده و از اجرای سلیقه ای و بدون ضابطه جلوگیری نموده وساختمان ساخته شده را استاندارد می نماید.

در کشور ما نیز در این زمینه مقررات و ضوابطی در نظر گرفته شده که تحت عنوان ((مقررات ملی ساختمان)) به نکات علمی و اجرایی مورد نیاز پرداخته است که استفاده از این ضوابط الزامی می باشد.

لازم به ذکر است که مقررا تکلی ساختمانی با هیچ یک از روش های ساخت که در بالا به آنها اشاره شده است منافاتی ندارد.

بازسازی ساختمان و چگونگی شروع کار

روش پرت

در این روش می توان  تاخیر در زمان انجام فعالیتهای یک پروژه(بازسازی ساختمان)  رابه حداقل رساند.به عبارت دیگر این روش به دنبال تعیین هرچه دقیق تر زمان لازم برای میل هدف نهایی و کوتاه کردن زمان تا حد ممکن است.دراین روش فعالیتها به صورت کدبندی در نمودار مشخص می شود و کوتاهترین مسیر تا رسیدن به هدف ترسیم میشود.درصورتی از این نمودار استفاده میشود که گام های متعددی بطور موازی  وهمزمان انجام شوند.

روش CPM

این روش تقریبا همان روش پرت است به اضافه دو نکته.یکی کاهش و افزایش هزینه ها که در تقابل فعالیت و طول زمان برنامه های بدون سابقه می پردازد.از لحاظ برآورد زمان مشکلات بسیار کمتری داشته و کوشش خود را صرف  محاسبه هزینه های برنامه(هزینه ها کاشی کاری ساختمان،سنگ کاری ساختمان،سفت کار و نازک کاری) می کند.در این روش برای اجرای هر فعالیت دو زمان منظور می شود:

۱-زمان طبیعی که طی آن، فعالیت  (بازسازی ساختمان-بنایی ساختمان)با هزینه معمولی انجام می گردد.

۲-زمان فشرده که برای انجام فعالیتها در زمان کوتاهتر و با هزینه بیشتر انجام می گیرد.

به طور کلی این روش می خواهد برنامه ای ارائه دهد  که پروژه با کمترین هزینه و کمترین زمان اجرا شود و مسیر بحرانی پروژه را شناسایی کند.در واقع این روش سریعترین زمان انجام فعالیت ها(سفت کاری و نازک کاری شامل کاشی کاری ساختمان-سنگ کاری ساختمان و…) را محاسبه می نماید.یعنی هیچ تاخیری در زمان فعالیتهای این مسیر جایز نیست.

روشهای فوق امروزه تحت قالب نرم افزارهای کنترل پروژه یا برنامه ریزی نیز ارائه می شوند که می توان از نرم افزار MSP نیز نام برد.داشتن برنامه و برنامه ریزی دقیق برای طراحان ، امکان پاسخگویی به موقع در قبال پروژه ها را به ارمغان می آورد.

ساختارمند کردن تفکر و  داشتن روند سیستماتیک به طراحان این امکان را می دهد که بتوانند کنترل خوبی بر اجزای پروژه خود داشته باشند ودلایل تغییرات پروژه را به خوبی تشخیص دهند و روند رو به رشد یا ساکن پروژه و دلایل آن را شناسایی کرده و  به دنبال راه حلهایی برای حل مسائل در پروژه ها باشند.

نکات مهم در تهیه برنامه

به منظور تهیه یک برنامه اجرایی و اجامع مواردی باید در نظر گرفته شوند که عبارتند از:

۱-تقویم:زمان ثروت مهمی است  و در یک پروژه آنچه این ثروت را به همراه خود خواهد داشت برآورد درست مراحل کار(سفت کاری-نازک کاری که شامل کاشی کاری ساختمان-سنگ کاری ساختمان و…) است.

۲-قرارداد:مبنایی برای شروع کار و هزینه کل پروژه است.بهتر است همه آنچه در پروژه توافق شده است به وضوح در طی توافقنامه مکتوب گردد تا به عنوان سند برنامه ریزی بنایی و یا بازسازی ساختمان از آن استفاده شود.

۳-کارفرما:این عنوان را می توان کلی تر از این در نظر گرفت و آن ار معادل برنامه ریزی برای تمام کسانی دانست که مخاطب پروژه هستند و برای گزارش دهی به انها برنامه خود را تنظیم  کرد.

۴-شرایط محیطی:موقعیت و شرایط اقلیمی مثل توجه به عوامل زیست محیطی، اکوسیستم و موارد دیگری است که در هر مرحله برنامه ریزی به آن توجه می شود.

۵-هزینه ها:برای کنترل هزینه ها و برآورد صحیحی که بتواند با حفظ کیفیت کار پاسخگوی موارد دیگر پروژه نیز باشد باید در هر مرحله از برنامه ریزی به آن توجه شود.

۶-برآورد نیروی مورد نیاز: اعم از نیروی متخصص وغیر متخصصص در حین انجام کار هزینه ها را افزایش می دهد و ممکن است از کیفیت کار بکاهد.در نتیجه برای به دست آوردن کیفیت مناسب درارائه خدمات ومحصولات از قبل می بایست نیروی انسانی(کاشی کار-سنگ کار و بنای ساختمان)، تخمین زده و در خدمت پروژه درآیند.

۷-روشهای ساخت و ساز:روش ساخت و اجرای ساختمان را باید از پیش برنامه ریزی کرد .تدارکات مواد در زمان مورد نیاز و بررسی کیفیت آنهارا در برنامه نمی توان نادیده گرفت.

۸-پیچیدگی ها:پیچیدگی پروژه بر روی کیفیت آن تاثیز می گذارد و با توجه به نوع پروژه و در نظر گرفتن شرایط اجرا بهتر است در برنامه ریزی آن زا مشخص کرد تا از میزان خطر احتمالی کم کرد.

۹—روش انجام:این مورد علاوه بر اینکه دارای برنامه خواهد بود می توناد بقبه برنامه ها را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد.باید توجه داشت که دانش انجام  کارها از منابع حیاتی یک سازمان است.

۱۰-مشاور:درهر پروژه می بایست برنامه ای برای استفاده از مشاور و حمایتهای فنی و تخصصی(کاشی کار-سنگ کار و…) در نظر گرفت.

علی مومنی

بازسازی ساختمان و شروع به کار

انواع روش های برنامه ریزی

آنچه در این میان بسیار مهم است، داشتن برنامه و انجام برنامه ریزی برای اجرای کارها و بازسازی ساختمان است.برنامه ریزی یا به عبارت دیگر برنامه زمانبندی فرآیندی ای که دید و بینش لازم را به مدیر میدهد که هریک از عملیاتهای اجرایی(بازسازی ساختمان-کاشی کاری ساختمان-سنگ کاری ساختمان و…) نیاز به چه مقدار زمان داشته و در هر زمان نیاز به چه مقدار هزینه ،نیروی انسانی(کاشی کار-سنگ کار-بنای ساختمان و…) ،مصالح و ماشین آلات دارد.

بنابراین با داشتن برنامه زمانبندی ، کلیه فعالیت ها مشخص و مقادر هرکدام از  عوامل چهارگانه دیگر نیز قابل مشاهده و آنالیز و استخراج خواهد بود.اما اگر مدیری فاقد برنامه باشد،حتی اگر کلیه عوامل فوق نیز در اختیار او باشند، نمی تواند به درستی از آن ها استفاده نماید.زیرا زمان و نحواه استفاده مقادیرآن را نمی داند.بنابراین منابع مالی و نیروی انسانی(کاشی کار-سنگ کارو…) و مصالح و تجهیزات هدر رفته و از ظرفیت های آنها به درستی بهره برداری نمی گردد.

اصولا هر پروژه ای تشکیل شده از  یکسری فعالیت ها و اقدامات، در تعریف پروژه گفته شده است که پروژه مجموعه ای از فعالیت هاست برای دستیابی به هدفی خاص در تاریخ معین انجام می­گیرند.به عبارت دیگر پروژه ها شامل فعالیت های هستند که باید در تاریخ های معین  با هزینه های مشخص و کیفیتی تعیین شده اجرا شوند.

از این رو مدیر با داشتن برنامه صحیح و اجرائی می تواند پروژه را به درستی هدایت نموده  ودر زمان مقرر و با کیفیتی مشخص  آن را به اتمام برساند.به این منظور از انواع روش ها برای تهیه برنامه زمان بندی یا در اصطلاح  ((برنامه های کنترل پروژه)) می توان استفاده نمود.کنترل پروژه مربوط به برنامه ریزی، کنترل و مدیریت زمان، منابع و هزینه فعالیتهای یک پروژه است که در میان آنها ((زمان)) از اهمیت بیشتری برخوردار است.اصطلاح برنامه یا  plan که از مباحث معماری وارد فضاهای مدیریت پروژه شده است،به معنی نما یا نقشه است.این اصطلاح در مدیریت به این معنی است که چه کاری و با چه هدفی ، در چه زمانی، کی، کجا و چطور صورت گرفته است.

روش های زیادی برای برنامه ریزی وجود دارد که برخی از این روش ها ، روش های برنامه ریزی سازمانی است مثل برنامه ریزی استرانژیک یا راهبردی و برنامه ریزی توسعه و …، برنامه ریزی براساس هدف ها و مسائلی مشخص هستند که این نوع برنامه ها در دسته ی برنامه ریزی اجرائی ، عملیاتی و پروژه ای قراردارد که هرکدام ساختارهای مشخصی دارند.

معمولا در همه روش ها وقتی برنامه ها از جنس پروژه های عملیاتی یا اجرائی میشوند،شکل برنامه بصورت تصویری در قالب روش های نمودار گانت ، نمودار پرت و نمودار CPM و … قرار میگیرند.اینک به برخی از آنها اشاره می گردد:

روش های ۶W & H

اولین روش در برنامه ریزی تصویری که می توان به آن اشاره کرد مستقیماً برگرفته از تعاریف برنامه ریزی است.این روش یکی از ساده ترین روش های برنامه ریزی است که با پیش بینی نکات کلیدی برنامه،کلیت آن مشخص می گردد و پاسخگویی سریع به عوامل تشکیل دهنده یک برنامه است.البته این روش با عنوان ۵W & H شاید معروفتر باشد.

نمودار گانت

این روش نزدیک به یک قرن است که در پروژه ها استفاده می شود و اولین بار توسط ((هنری گانت)) ابداع شد.در این نمودار ستونی زمان در محور افقی و فعالیت ها در محور عمودی جای دارد.این روش سه امکان مناسب را در اختیار قرار می دهد.

اولین امکان:برآورد زمان کل پروژه از طریق تخمین زمان فعالیت های  تعریف کننده (مثل بازسازی ساختمان-کاشی کاری ساختمان-سنگ کاری ساختمان و…)است.

دومین امکان:که می توان به جدول اضافه کرد ، تخمین منابع، هزینه ها و افراد مرتبط در پروژه بر مبنای هر فعالیت است.اما با تمام مزایایی که این روش داردیکی از ایرادات مهم آن نبود رابطه بین فعالیتهاست و به همین دلیل مرحله بندی و کنترل پیشرفت کار در آن به قدری دشوار است. چرا که فعالیت های هرکدام بصورت جدا تعریف می شودو در مسیر زمانی خود حرکت می کند.(فعالیت های بازسازی ساختمان عبارتند از نازک کاری که خود شامل کاشی کاری ساختمان–سنگ کاری ساختمان و… می باشد.)

بنایی ساختمان و امور اولیه آن

نیاز به سرپناه یکی از نیازهای اولیه و اساسی انسان محسوب میشود.گسترش روزافزون شهرها و رشد جمعیت موجب احداث ساختمانهای متعددی شده است.ساختمانهایی با  کاربری های مسکونی ،تجاری، اداری و… وامروزه ساخت ساختمانها به یک مهارت و تکنیک تبدیل شده است.برای احداث ساختمانی کارآمد و مقاوم بیش از هرچیزی آشنایی با نکات اجرایی و فنی هریک از بخش های آن بسیار مهم می باشد.

ازسوی دیگر به منظور اجرای صحیح و استاندارد ساختمان علاوه بر نقشه هایی مانند پلان، برش و نما، نیاز به نقشه های دیگر نیز می باشد که به آنها ((نقشه هایی با جزییات اجرایی)) گفته می شود.جزییات اجرایی با دیتیل ها نقشه هایی هستند که دارای سه ویژگی مهم بوده که در سایر نقشه ها وجود ندارد.

این ویژگی ها عبارتند از :

۱-معرفی نوع و جنس مصالح مصرفی

۲-مشخص نمودن ابعاد و اندازه دقیق لایه های مختلف و مصالح مصرفی

۳-نحوه اجرا و نوع اتصال اجزای مختلف به یکدیگر

در نقشه های پلان، برش و ونما، مصالح مصرفی در بخش ها و اجزای مختلف ساختمان مانند دیوارها و …مشخص و معرفی نمی شوند ولی در جزییات کلیه مشخصات و نوع مصالح ونحوه اتصالات اجزا به یکدیگر دقیقا ترسیم و نشان داده می شوند.در این صورت است که اجزا قابل اجرا می شوند و سازنده (بنای ساختمان) می تواند برای ساخت دقیق آن ها برنامه ریزی نماید.

به عبارت دیگر نقشه ها اجرایی بوده و توسط بنای ساختمان قایلیت ساخت می یابند.بنابراین جزییات عبارتست از مشخص کردن نوع مصالح مصرفی (رنگ)،اندازه و ابعاد و نحوه اتصال مصالح و اجزای ساختمان به یکدیگر.

بدیهی است در صورت نداشتن دیتیل  و جزییات  و مشخصات اجرایی ، هیچ نقشه ای قابلیت اجرایی شدن نخواهد داشت.همچنین روش های ساخت و  فنون عملیات اجرایی با آشنایی کامل به جزییات ساختمانی است که منجر به کارآیی، استحکام و زیبایی ساختمان شده است و نهایتاً عمر آن را افزایش  می دهد.

هدف در اینجا معرفی اجزا ساختمان و به کارگیری جزییات آن برای اجرا و احداث مناسب و اصولی وبنایی ساختمان هاست.رعایت جزییات اجرایی و ترتیب مراحل اجرای ساختمان کمک شایانی به عملیات اجرایی آن می نماید.می توان گفت که هیچیک از موارد اجرایی و جزییات ساخت سلیقه ای نبوده و برای آن از ضوابط مربوطه و استانداردهای فنی موجود استفاده نمود.

در اینصورت عمر ساختمان افزایش یافته و در برابر حوادث طبیعی  نیز مقاوم خواهد بود .در اینجا هر یک از اجزای ساختمان مانند پی ، سقف، دیوارچینی و … (به جز اسکلت به دلیل گستردگی در انواع و جزییات آن ها ) معرفی و نحوه اجرای آن ها تشریح و توضیح داده شده است.

بنایی ساختمان و انواع کفپوش های چوبی ۳

کفپوشهای چوب

استفاده از کفپوش های چوبی بخاطر داشتن نمای طبیعی ، قنریت ، گرما ، هم از طرف طراحان و هم از طرف مصرف کنندگان بسیار متداول است . کفپوشهای چوبی را می توان از تخته ، نوارهای چوبی ، الوار ، نئوپان ، یا بلوک های چوبی ساخت و چنانچه این کفپوش مانند کف معلق چوبی به تیرچه ها متصل شود ، به عنوان پوشش ساختمان نیز عمل می کند.

تخته های چوبی

تخته های کف از چوب نر تهیه شده و به کمک اتصال های فاق و زیانه لبه های خود توسط بنای ساختمان به یکدیگر متصل می شوند و سپس با میخکوبی به تیرچه های تکیه گاه یا توفالهای متصل به کف یکپارچه محکم می شوند. تخته ها در طول خود با یکدیگر اتصال لب به لب دارند و درزها به صورت رکزی روی تکیه گاه ها قرار می گیرند . این درزها یا درزهای اتصالات لب به لب ردیف بعد به هیج وجه در یک راستا واقع نمی شوند . فواصل تکیه گاه ها با توجه به شکل چیدن تخته ها که به ضخامت آنها بستگی دارد تعیین می گردد. تکیه گاه تخته هایی که ۱۹ و ۲۲ میلیمتر ضخامت دارند معمولاً در فواصل ۴۰۰ میلیمتر قرار می گیرند.

زبانه اتصالات کمی خارج از مرکز قرار دارند و برای پوشش بیشتر ، لبه باریکتر زبانه در زیر قرار داده می شود. نکته مهم این است که قبل از نصب تخته ها از پیوند خوردن کامل آنها با یکدیگر اطمینان حاصل شود تا درزهای کاملاً محکمی ایجاد گردد و تخته ها باید در جایی نصب شود که در معرض رطوبت قرار نگیرند . چوب از مواد جاذب رطوبت محسوب می شود و به همین جهت با تغییر میزان رطوبت دچار انقباض و انبساط می گردد میزان رطوبت ایده ال برای چوب حدود ۱۲% است.

نوار چوبی

برای کاهش انقباض و در نتیجه جلوگیری از باز شدن درزها پهنای این تخته ها باریک حداکثر ۱۰۰ میلیمتر در نظر گرفته می شود . این نوارها را می توان از چوب نرم یا سخت تهیه کرد این نوع کفپوش نسبت به کفپوش تخته ای ممتازتر است نوع اتصال و چیدن این نوارها مانند روشی است که برای کفپوش تخته ها توصیف شده با این تفاوت که اگر این نوارها از سفت چوب تهیه شده باشد چیدن آنها یکی یکی صورت می گیرد و به شکل ناریی پیچ می شوند پهنای تخته ها بین ۷۵ تا ۱۵۰ و ضخامت بین ۱۰ تا ۴۰ میلیمتر است.

کفپوش بلوک چوبی

این بلوکهای کوچک معمولاً از سخت چوب ساخته شده و طوری طراحی می شوند که به صورت یک مجموعه طرح چیده شوند . و در ابعاد مختلف ساخته می شو .طول این چوبها ۱۵۰ تا ۳۰۰ میلیمتر و عرض آنها حداکثر ۸۹ میلیمتر است . برای ایجاد طرحهای متنوع عرض بلوک ها متناسب با طول آنها انتخاب می شود. ضخامت بلوکها از ۲۰ تا ۳۰ میلیمتر متغیر است که پس از رنده کردن صیقل دادن آنها ضخامت آنها حدئد ۵ تا ۱۰ میلیمتر نازکتر می شود . بلوکها در طول لبه های خود با اتصال فاق و زبانه به یکدیگر متصل می شوند.

پوشش کف با پارکت

پوشش کفها با پارکت بر می گردد به استفاده بشر از چوب و کاربرد دستگاههای نجاری در ساختمان که بیشتر در بازسازی ساختمان ها مورد استفاده قرار میگیرد. پارکت از چوبهایی مانند راش ، بلوط ، گردو و افرا و ممرز و مانند اینهاست . که از نظر کیفیت و مرغوبیت طبقه بندی می شود .رواداری تیغه ها بستگی به درجه مرغوبیت آنها دارد . که به صورت صفحات که از مربعهای مختلف در ابعاد ۵/۲ x 12 سانتیمتر بریده و ضخامت ۸ میلی و بر روی صفحات کاغذی از رو چسبانده می شو که در هنگام نصب صفحه کاغذ بر روی کار قرار می گیرد که پس از نصب با نمدار کردن کاغذ ها از سطح چوب پاک شده و پس از پارکت باید سطح صافی را در کف بوجود آورد .

در طبقات همکف و زیرزمینی که فرش با زمین طبیعی بوسیله کفسازی ارتباط دارد باید به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت سطح زیر فرش را عایق بندی نموده و سپس روی آنها با بتن رده c 16 و یک قشر اندود ماسه سیمان ۱:۳ یا ۱:۴ پوشش داد و سطحی صاف و صیقلی بوجود آورد . در طبقاتی که بوسیله موزاییک یا آجر سیمانی ایجاد شده لازم است توسط بنای ساختمان یک دست کامل ساب روی فرش انجام شود . این زیرسازی باید کاملاً خشک شده و کمترین اثر رطوبت و نم که مانع چسبیدن پارکت به سطح زیر ی گردد درآن دیده نشود. روی سطح صاف خشک شده باید با روغن الیف روغن الی شو. پس از آن باید سطح با دو قشر ماستیک مخصوص صاف و سپس پوشش کف انجام شود . پس از آماده سازی و چسب زدن به صورت ماستیک با شانه های مخصوص چسب زدن ورقه های کاغذی که در زیر ان پارکت به صورتهای جناقی ، حیصری و شطرنجی چسبانده شده اند فرش می شود.

ادامه دارد…